Hoe Vanberkel Professionals inspeelt op de veranderende arbeidsmarkt

Van 90 naar 15%: zo drastisch kromp het aandeel overheidsopdrachten voor freelancers in één jaar tijd. Voor Bob van Berkel van Vanberkel Professionals was dit geen verrassing. Hij zag de impact van de Wet DBA al jaren aankomen. Over de wet zelf heeft hij overigens een klip-en-klare mening.

‘De Wet DBA is bepalend in de huidige arbeidsmarkt, maar is niet de oplossing voor het probleem dat we in Nederland hebben.’ Bob van Berkel, directeur van Vanberkel Professionals, windt er geen doekjes om. En hij kan stellig zijn, want hij mag met recht een expert op het gebied van deze wet worden genoemd. Met Vanberkel Professionals bemiddelt hij al bijna 20 jaar professionals in de publieke sector, inmiddels op tal van terreinen: van legal, finance, audit en interim management, tot IT en subsidies.

Enorme impact van de wet DBA

Toen de Wet DBA eraan zat te komen, wist hij dat die een groot effect zou hebben op de arbeidsmarkt, de overheid en op zijn eigen bedrijf (inmiddels onderdeel van House of HR). ‘Dat was in 2016. Ik voorzag toen al dat die wet een gamechanger zou worden, met grote impact op Vanberkel Professionals. Ter illustratie: destijds werkten wij met 70% freelancers en 30% eigen personeel.’

Van Berkel ziet dat de overheid de uitvragen nu – na het opheffen van het handhavingsmoratorium van de Wet DBA – drastisch beperkt voor freelancers. ‘In 2024 stond 90% van de opdrachten van de overheid nog open voor freelancers, in 2025 is dat teruggelopen tot 15%.’ Voor Vanberkel Professionals betekende dit omschakelen. ‘We proberen freelancers zoveel mogelijk te helpen door gesprekken te hebben met de overheid. Om bijvoorbeeld te proberen duidelijke projectafspraken te maken. Dit lukt vaak, maar niet altijd. Dat kan betekenen dat mensen dan bij ons op de payroll komen, maar dat is natuurlijk niet waarom ze freelancer zijn geworden.’

Van een suboptimale oplossing…

Tussen de regels door is het al duidelijk, Bob van Berkel is op zijn zachtst gezegd niet te spreken over de Wet DBA. ‘De politiek heeft veel te veel vanuit eigen perspectief gedacht, niet vanuit dat van de freelancer. Onder aan de streep maakt de politiek zich zorgen of freelancers wel voldoende belasting betalen. Dáár gaat het ze om. Voor het gemak scheren ze daarbij alle freelancers in de markt maar over één kam.’ En als er een goed voorstel komt, dan blijkt dat volgens Van Berkel lastig te fiscaliseren. ‘Of liever gezegd, de techniek schiet tekort in de complexe digitale omgeving van de Belastingdienst. Het gevolg is een suboptimale oplossing: de Wet DBA, waarmee uiteindelijk niemand tevreden is.’

…naar een optimale oplossing

Voor de goede orde: Van Berkel erkent dat er problemen zijn in de arbeidsmarkt. Hij ziet de te grote rol die zzp’ers speelden in sectoren zoals de zorg. Hij weet van problemen als schijnzelfstandigheid. ‘Maar de Wet DBA is niet de integrale oplossing voor die problemen.’ Grote vraag: wat dan wél? ‘In mijn optiek kun je een aantal eenvoudige indicatoren opstellen, aan de hand waarvan je kunt vaststellen of iemand freelancer kan zijn of niet. Denk aan zijn of haar tarief, opleidingsniveau, schuldenverleden en de sector. Dat lijkt ongenuanceerd, maar het huidige stelsel kent ook scheidslijnen. Stel iemand heeft een wo-opleiding en een uurtarief van 150 euro, heeft nooit schulden gehad, is financieel zelfstandig en heeft altijd keurig belasting betaald. Die wordt nu op één hoop gegooid met freelancers die minder volwassenheid hebben laten zien. Wanneer je opleidingsniveau onderdeel van de beoordeling maakt, creëer je ook een behoefte bij de freelancer om te investeren in kennis. Uiteindelijk heeft dat impact op de staat van Nederland.’

‘UP heeft met RMA mensen enthousiast gemaakt om bij Vanberkel Professionals te komen werken. Door te zorgen voor structurele zichtbaarheid heeft UP onze naamsbekendheid, onze branding, een boost gegeven.’

UP heeft gezorgd voor structurele zichtbaarheid

Doordat Van Berkel zijn tijd vooruit was, en voorzag welke impact de Wet DBA op zijn bedrijf zou kunnen hebben, heeft hij altijd vroegtijdig kunnen anticiperen. Die groei realiseerde hij uiteraard ook door eendrachtige samenwerking met partners, zoals UP. ‘Zij hebben ons geholpen door mensen te verleiden bij ons te komen werken. Ooit hadden we in feite weinig om aan personeel te komen, geen marketeers, en slechts enkele recruiters. Alles verliep grotendeels via onze eigen relaties. UP heeft met RMA mensen enthousiast gemaakt om bij Vanberkel Professionals te komen werken. Door te zorgen voor structurele zichtbaarheid heeft UP onze naamsbekendheid, onze branding, een boost gegeven.’

Goede uitgangspositie voor de toekomst

Dat sterke merk geeft Vanberkel Professionals een goede uitgangspositie voor de toekomst. Een toekomst waarin de arbeidsmarkt volgens Van Berkel in rap tempo verder verandert. Never a dull moment in de markt: er is na de Wet DBA weer iets waar Bob van Berkel zijn bedrijf in een vroeg stadium volledig op kan voorbereiden. ‘Bij de overheid zien we een duidelijke verschuiving: de vraag naar uitvoerende capaciteit neemt af, terwijl de behoefte aan gespecialiseerde kennis groeit. Waar vroeger vooral finance professionals werden gevraagd, is er nu steeds meer vraag naar finance professionals met IT-vaardigheden – en straks misschien juist IT’ers met kennis van finance. Ook de rol van AI wordt daarbij steeds belangrijker. Vanberkel Professionals helpt overheidsorganisaties om zich tijdig op deze ontwikkelingen voor te bereiden.’